در هفدهمین نشست کمیته پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس جهانی که در شهر رباط مراکش در حال برگزاری است، شب یلدا/شب چله به عنوان میراث معنوی مشترک کشورهای ایران و افغانستان ثبت شد.
روند بررسی پرونده شب یلدا که در سال ۱۳۸۷ به عنوان میراث ملی در ایران به ثبت رسید، از سال ۱۳۹۳ در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) آغاز شد و در سال‌های گذشته، به صورتی جدی‌تر و با مشارکت افغانستان ادامه پیدا کرد.
یونسکو در توصیف یلدا آن را «جشن سنتی خورشید و گرمای زندگی» نامید و گفت: «این مراسم در ایران و افغانستان، در آخرین شب پاییز- که بلندترین شب سال است- برگزار می‌شود. در این شب، خانواده‌ها در منزل بزرگ‌تر فامیل دور میزی که با خوراکی‌ها و اشیایی که هر یک نماد چیزی‌اند، جمع می‌شوند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در توضیحات یونسکو، به نمادهای شب چله هم اشاره شده است: «چراغ نماد نور و آب نشان پاکی است. میوه‌های قرمزی چون انار، هندوانه، لبو، عناب و انگور نیز نماد گرما به شمار می‌روند. شیرینی، خشکبار، آجیل و آبگوشت نیز مخصوص این مناسبت‌اند که سر سفره گذاشته و حین دورهمی مصرف می‌شوند.»
فعالیت‌های این شب با توجه به منطقه فرهنگی و جغرافیایی، از شعرخوانی و قصه‌گویی گرفته تا بازی و موسیقی و هدیه دادن به تازه دامادها و تازه‌عروس‌ها و کودکان را در بر می‌گیرد.
در نشست اخیر کمیته پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس جهانی، پرونده «هنر ساختن و نواختن عود» نیز به‌صورت مشترک با سوریه، به ثبت رسید. در روزهای آینده، به پرونده‌های تولید سنتی ابریشم و پروش کرم ابریشم، مشترک با کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان، هنر سوزن‌دوزی ترکمن، همراه با کشور ترکمنستان، هنر ساختن و نواختن رباب، مشترک با دو کشور تاجیکستان و ازبکستان، و مراسم مهرگان، مشترک با کشور تاجیکستان، بررسی خواهند شد.
